’Dertigduizend handtekeningen hebben we al verzameld. We zijn klaar voor een initiatief dat uniek is in Europa : een referendum afgedwongen door het volk, om Luik te verplichten zich kandidaat te stellen voor Culturele Hoofdstad van Europa in 2015. Als zondag 19.000 van de 190.000 inwoners van Luik komen opdagen én als ze een overtuigende ja-stem laten horen, is de kandidatuur een feit - dat heeft de stad ons beloofd.’

Alain De Clerck loopt rood aan terwijl hij het zegt. De Luikse kunstenaar is naar Brussel gekomen om in naam van zijn volkscollectief Liège 2015 een persconferentie te houden over het onrecht dat zijn stad wordt aangedaan. Liège 2015. Le dimanche 22/02. Votons OUI ! schreeuwen de affiches in de perszaal. In fleece en met een wollig mutsje op zijn kale knikker vuurt De Clerck zijn argumenten af. Dat Luik een kans uit de duizend zal missen als het zich niet kandidaat stelt. ’Luik is een stad die leeft, die massa’s cultuur in de aanbieding heeft. Culturele Hoofdstad worden zou dé kans zijn om dat aan de wereld te tonen.’

’Maar het stadsbestuur heeft dus besloten om zich niet kandidaat te stellen’, gaat Alain verder, ’het heeft het op een duister politiek akkoordje gegooid met de broeders uit Bergen om hun kandidatuur te steunen en zogenaamd solidair te zijn. Maar wij laten dat niet zomaar gebeuren. Wij eisen ons democratisch recht op om via een referendum toch nog een kandidatuur af te dwingen. Ook al worden we tegengewerkt en durven sommige mensen zelfs niet te gaan stemmen, omdat ze bang zijn dat het hen zal worden aangerekend. Ça c’est la réalité Wallonne, merde !’ Een dag later gaan we poolshoogte nemen in Luik. We willen de burgemeester vragen waarom hij zo’n initiatief ’van onderuit’ niet aanmoedigt. Want dat de stad het een en ander in de aanbieding heeft, blijkt meteen als je ze met de trein binnenrijdt. Het station van Liège-Guillemins is een kathedraal : helwitte bogen vormen een immens geraamte dat hoog boven de sporen uittorent. Het nieuwe station, dat het vooropgestelde budget weliswaar met miljoenen overschrijdt en nog steeds niet helemaal af is, werd ontworpen door de Spaanse toparchitect Calatrava. ’C’est fou, hein !’ roept Nicolas Keurtgen lachend wanneer hij ons naar boven ziet turen. Keurtgen is directeur van de Jeunesses Musicales in Luik en ook hij is lid van Liège 2015. Hij neemt ons op sleeptouw door de stad om te tonen dat ze het label Culturele Hoofdstad waard is.

’Hier komt een grote nieuwe boulevard van het station over de Maas naar het Parc de la Boverie’, vertelt hij. ’Daar heb je het Palais des Congrès en dit stadsgedeelte is al helemaal vernieuwd naar aanleiding van de doortocht van de Tour in 2004’. We bezoeken de statige Opera midden in het centrum, die helemaal vernieuwd wordt tegen 2011 en passeren het chique Prinsbisschoppelijk Paleis op de Place Saint-Lambert, een toonbeeld van geslaagde stadsrenovatie. We komen voorbij de werf van de Mediacité, een futuristisch multimediaal complex in wording, nemen een kijkje in de gloednieuwe Cinema Sauvenière en sluiten af bij Le Grand Curtius, een groot museum dat in maart zal opengaan.

We zijn onder de indruk. Niet alleen van het aanbod, maar ook van de levendigheid die de stad uitstraalt. Ca bouge en Liège is geen holle slogan. Deze stad zindert, ademt, leeft - ook al door de talloze jongeren die je overal in de stad ziet. Toch ziet burgemeester Willy Demeyer (PS) het niet zitten om Luik voor te dragen als Culturele Hoofdstad. Omdat Elio Di Rupo, de burgemeester van Bergen, het hem vriendelijk gevraagd heeft ? ’Nee, helemaal niet. De belangrijkste reden is dat de stad andere noden heeft’, antwoordt Demeyer. ’Werkgelegenheid, pensioenen, schuldafbouw. Bovendien hebben we een akkoord gesloten met Bergen dat door alle politieke instanties is goedgekeurd. En ik hou mij aan mijn woord.’

’Bergen heeft dit ook meer nodig dat wij. Luik is op cultureel vlak de actiefste stad van Wallonië. Bovendien hebben wij vroeger geprofiteerd van hun solidariteit voor andere investeringen. Nu is het onze beurt om iets terug te doen. Voor mij is het concept Culturele Hoofdstad een evenement ; ik hou me liever bezig met langetermijnstrategie. Het collectief dat nu opstaat om de kandidatuur toch af te dwingen, is een geval van typisch Luiks patriottisme, dat gemanipuleerd wordt door de oppositie hier in Luik : de MR en Ecolo.’

Demeyer vertelt het allemaal gelaten in zijn kabinet dat uitkijkt over de stad. Dat uitzicht wordt sinds kort ontsierd door twee containers : het hoofdkantoor van het collectief Liège 2015. Van een strategische opstelling gesproken ; de rebellen en het stadsbestuur, broederlijk samen op één plein. Maar de burgemeester is duidelijk niet uit zijn lood geslagen. Bang voor het collectief en de mogelijke uitslag van het referendum is hij al evenmin ’Ik heb al ergere dingen meegemaakt’, zucht hij.

Op basis van de kleine steekproef die we later in de straten van Luik houden, lijkt de burgemeester gelijk te krijgen. De affiches die oproepen om te gaan stemmen zijn schaars en veel passanten weten niet eens dat er zoiets bestaat als Liège 2015. Degenen die het wel weten, vragen zich af of het wel goed zou zijn voor hun stad om Culturele Hoofdstad te worden. 19.000 van deze mensen naar de stembus krijgen, lijkt ons een huzarenstukje, maar in een eigenzinnige stad als Luik weet je maar nooit. Afwachten tot morgen dus.

Pour garder le contact, abonnez-vous à notre lettre d'info